تعریف
سرطان پروستات نوعی سرطان است که در پروستات مرد رخ میدهد؛ پروستات یک غده کوچک گردوشکل است که مایع منی تغذیهکننده و حامل اسپرم را تولید میکند.
سرطان پروستات یکی از شایعترین انواع سرطان در مردان به شمار میرود. سرطان پروستات معمولا به آرامی رشد میکند و در ابتدا محدود به غده پروستات باقی میماند و شاید در آنجا هیچ آسیب جدی ایجاد نکند. اگرچه برخی از انواع سرطان پروستات به آرامی رشد میکنند و شاید نیازمند حداقل درمان یا بدون نیاز به درمان باشند، اما انواع دیگر تهاجمی هستند و میتوانند به سرعت گسترش یابند.
علایم
سرطان پروستاتی که زودهنگام شناسایی شود، یعنی زمانی که هنوز به غده پروستات محدود است، فرصت بهتری برای درمان موفقیتآمیز وجود دارد.
سرطان پروستات در مراحل اولیه ممکن است هیچ علامت یا نشانهای بروز ندهد.
سرطان پروستاتی که پیشرفتهتر میشود ممکن است علائم و نشانههای زیر را داشته باشد:
- مشکل ادرار
- کاهش شدت جریان در ادرار
- خون در مایع منی
- ناراحتی در ناحیه لگن
- درد استخوان
- اختلال نعوظ
چه زمانی باید به دکتر مراجعه کنید
چنانچه علائم و نشانههای بیماری را دارید، با دکتر وقت ملاقات بگذارید.
در مورد خطرات و فواید غربالگری برای سرطان پروستات بحثهایی وجود دارد و سازمانهای پزشکی درباره توصیههای خود اختلاف نظر دارند. در مورد غربالگری سرطان پروستات با دکتر مشورت کنید. با کمک یکدیگر میتوانید تصمیم بگیرید کدام گزینه برایتان مناسبتر است.
هنوز مشخص نیست چه عاملی باعث سرطان پروستات میشود.
پزشکان میدانند که سرطان پروستات زمانی آغاز میشود که برخی از سلولهای پروستات غیرطبیعی میشوند. جهش در DNA سلولهای غیرطبیعی باعث میشود که سلولها با سرعت بیشتری نسبت به سلولهای طبیعی رشد کنند و تقسیم شوند. سلولهای غیرطبیعی در حالی به زندگی ادامه میدهند که سلولهای دیگر میمیرند. انباشت سلولهای غیرطبیعی به خاطر تومور میتواند آنقدر رشد کند که به بافت مجاور حمله کند. برخی از سلولهای غیرطبیعی میشکنند و به سایر نقاط بدن پخش میشوند (متاستاز).
عواملی که میتواند خطر ابتلا به سرطان پروستات را افزایش عبارتند از:
سن بالاتر: خطر ابتلا به سرطان پروستات همگام با سن افزایش مییابد.
سیاه پوست بودن: مردان سیاهپوست نسبت به مردان نژادهای دیگر در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به سرطان پروستات قرار دارند. در مردان سیاهپوست، سرطان پروستات همچنین بیشتر احتمال بیشتر دارد که تهاجمی و پیشرفته گردد. هنوز مشخص نیست چرا چنین اتفاقی میافتد.
سابقه خانوادگی سرطان پروستات یا پستان: اگر مردان در خانواده شما سرطان پروستات داشتهاند، خطر ابتلای شما افزایش مییابد. همچنین، اگر سابقه خانوادگی از ژنهای افزایشدهنده خطر ابتلا به سرطان پستان (BRCA1 یا BRCA2) و یا سابقه خانوادگی بسیار قوی از سرطان پستان دارید، خطر ابتلا به سرطان پروستات بالاتر میرود.
چاقی مفرط: مردان چاق که مبتلا به سرطان پروستات تشخیص داده میشوند بیشتر احتمال دارد بیماری پیشرفتهای داشته باشند که سختتر درمان میشود.
عوارض ناشی از سرطان پروستات و درمان آن عبارتند از:
سرطانی که در بدن پخش میشود (متاستاز): سرطان پروستات میتواند به اندامهای مجاور مانند مثانه گسترش یابد و یا از طریق سیستم لنفاوی و یا جریان خون به استخوانها و یا اندامهای دیگر انتقال پیدا کند. سرطان پروستاتی که به استخوان گسترش مییابد موجب درد و شکستگی استخوان میشود. هنگامی که سرطان پروستات به مناطق دیگر بدن گسترش مییابد، شاید هنوز نسبت به درمان پاسخ مثبت بدهد و مهار شود اما بعید است بطور کامل شفا پیدا کند.
بیاختیاری: هم سرطان پروستات و هم درمان آن میتوانند بیاختیاری ادراری شوند. شیوه درمان برای بیاختیاری بستگی به نوع سرطان، شدت آن و احتمال بهبودی به مرور زمان دارد. گزینههای احتمالی درمان شامل داروها، کاتتر و جراحی میشود.
اختلال در نعوظ: اختلال در نعوظ میتواند پیامد ناشی از سرطان پروستات و یا درمان آن از جمله جراحی، پرتودرمانی و یا درمان هورمونی باشد. داروها، دستگاههای خلاء که به نعوظ کمک میکنند و انجام عمل جراحی برای درمان اختلال نعوظ در دسترس هستند.
اگر علائم و نشانههای بیماری را بروز میدهید، با دکتر خانوادگی یا پزشک عمومی وقت ملاقات بگذارید.
اگر دکتر مشکوک شود که شما مشکل پروستات دارید، شاید به متخصص مجاری ادراری (اورولوژیست) ارجاع داده شوید. اگر مبتلا به سرطان پروستات تشخیص داده شوید، شاید به یک متخصص سرطان (انکولوژیست) و یا متخصصی که از پرتودرمانی برای درمان سرطان استفاده میکند (پرتو انکولوژیست) ارجاع داده شوید.
از آنجا که جلسه ملاقات بسیار کوتاه میشود و اغلب زمینههای زیادی برای مشاوره پزشکی وجود دارد، پس بهتر است از قبل آمادگی کسب کرده باشید. در اینجا برخی اطلاعات مفید ارائه میشود تا برای قرار ملاقات با دکتر آماده شوید و بدانید چه انتظاراتی باید از دکتر داشته باشید.
کارهایی که میتوانید انجام دهید
از هر گونه محدودیت پیش از ملاقات با دکتر آگاهی داشته باشید. هنگامی که با دکتر قرار ملاقات میگذارید، حتماً پرسوجو کنید که چه کارهایی را باید از قبل انجام دهید، مانند محدود کردن رژیم غذایی.
نشانههای بیماری را یادداشت کنید، از جمله هر گونه مواردی که به نظر میرسد به علتِ ملاقات پزشکی مربوط نباشد.
اطلاعات شخصی کلیدی را یادداشت کنید، از جمله استرس عمده یا هر گونه تغییر اخیر در زندگی.
داروهایتان را فهرست کنید، ویتامینها و مکملهایی که مصرف میکنید.
بردن یکی از اعضای خانواده یا دوست را به همراه خودتان در نظر بگیرید. گاهی اوقات به خاطر آوردن اطلاعات ارائه شده در ملاقات پزشکی دشوار میشود. کسی که همراهتان باشد شاید نکتهای را به یاد بیاورد که شما متوجه نشدهاید یا فراموش کردهاید.
سوالاتی را یادداشت کنید تا از دکتر بپرسید.
زمان ملاقات با دکتر محدود است، بنابراین فهرستی از سوالات تهیه کنید تا از وقت به بهترین نحو بهرهبرداری کنید. پرسشهای خود را از مهمترین به کماهمیتترین مرتب کنید چون شاید زمان کم بیاورید. در مورد سرطان پروستات، برخی از سوالات اساسی که باید از دکتر بپرسید عبارتند از:
- آیا من سرطان پروستات دارم؟
- سرطان پروستات من چقدر بزرگ است؟
- آیا سرطان پروستات من فراتر از پروستات در بدنم پخش شده است؟
- نمره گلیسون من چیست؟
- میزان آنتیژن مخصوص پروستات (PSA) چقدر است؟
- آیا به آزمایشات بیشتری نیاز دارم؟
- گزینههای درمان چه هستند؟
- آیا شیوه درمانی خاصی وجود دارد که فکر میکنید از همه بهتر باشد؟
- آیا همین حالا نیاز به درمان سرطان دارم و یا ممکن است صبر کنم و ببینم سرطان رشد میکند یا نه؟
- عوارض جانبی بالقوه هر یک از درمانها چیست؟
- چقدر احتمال دارد سرطان پروستات من با درمان پیشنهادی برطرف شود؟
- اگر دوست یا عضو خانوادهای در موقعیت من داشتید، چه توصیهای میکردید؟
- آیا باید به متخصص مراجعه کنم؟ چقدر هزینه خواهد داشت و آیا بیمه پوشش میدهد؟
- آیا بروشور یا مطالب چاپی دیگری وجود دارد که برای مطالعه با خودم ببرم؟ چه وبسایتهایی را پیشنهاد میکنید؟
علاوه بر این پرسشهایی که آماده کردهاید تا از دکتر بپرسید، از هر گونه سوال دیگری که در طول ملاقات به ذهنتان میرسد دریغ نکنید.
چه انتظاراتی باید از پزشک داشته باشید
دکتر به احتمال زیاد تعدادی از سوالات زیر را خواهد پرسید: آمادگی پاسخگویی به آنها شاید زمان بیشتری ذخیره کند تا مسائل دیگری را در میان بگذارید دکتر شاید بپرسد:
اولین بار چه زمانی علائم بیماری بروز کرد؟
آیا نشانههای بیماری مداوم بودهاند یا گاهبهگاه؟
علائم چقدر شدید هستند؟
آیا مواردی وجود دارد که به نظر میرسد علائم بیماری را بهبود میدهند؟ نام ببرید
آیا مواردی وجود دارد که به نظر میرسد علائم بیماری را وخیمتر میکنند؟ نام ببرید
غربالگری برای سرطان پروستات
اینکه آیا مردهای سالم بدون علائم سرطان پروستات باید آزمایش شوند هنوز در محافل پزشکی مورد بحث است. سازمانهای پزشکی برروی موضوع غربالگری و اینکه آیا مزایایی دارد یا نه با یکدیگر موافق نیستند.
برخی از سازمانهای پزشکی به مردان توصیه میکنند که غربالگری سرطان پروستات را در دهه ۵۰ سالگی یا هر چه زودتر برای مردانی که عوامل خطر سرطان پروستات را دارند انجام دهند. سازمانهای دیگر انجام غربالگری را رد میکنند.
در مورد وضعیت بالینی خاص خود و فواید و خطرات غربالگری با دکتر مشورت کنید. با کمک یکدیگر میتوانید تصمیم بگیرید که آیا غربالگری سرطان پروستات برایتان مناسب است یا خیر.
آزمونهای غربالگری پروستات عبارتند از:
معاینه انگشتی مقعد (DRE): در طول انجام این معاینه، دکتر یکی از انگشتانش را که پوشش و سطحی روغنی دارد به درون مقعدتان فرو میبرد تا پروستات را در مجاورت مقعد بررسی کند. اگر دکتر به هر گونه اختلال در بافت، شکل و اندازه غده پی ببرد، شاید به آزمایشات بیشتری نیاز پیدا کنید.
تست اختصاصی آنتیژن پروستات در آزمایش خون (PSA): یک نمونه خون از ورید بازو گرفته میشود و از لحاظ PSA، مادهای که به طور طبیعی توسط غده پروستات تولید میشود، بررسی میگردد. وجود مقدار کمی PSA در جریان خون، خیلی عادی است. با این حال، اگر سطحی بالاتر از عادی وجود داشته باشد، نشانهای از عفونت پروستات، التهاب، بزرگشدگی یا سرطان خواهد بود.
آزمایش PSA همراه با DRE به شناسایی سرطان پروستات در مراحل اولیه کمک میکند، اما مطالعات در این مورد ناسازگار هستند که آیا این آزمایش خطر مرگ ناشی از سرطان پروستات را کاهش میدهد یا خیر. به همین دلیل، بحث جنجالی درباره غربالگری سرطان پروستات همچنان وجود دارد.
تشخیص سرطان پروستات
اگر نوعی اختلال در آزمون DRE یا PSA شناسایی شود، دکتر شاید آزمونهایی برای تعیین اینکه آیا به سرطان پروستات مبتلا شدهاید یا خیر توصیه کند، مانند:
سونوگرافی: اگر تستهای دیگر موجب نگرانی شوند، دکتر ممکن است از طریق سونوگرافی مقعد به بررسی بیشتر پروستات بپردازد. یک میله کاوشگر کوچک به اندازه و شکل سیگار به درون راستروده فرستاده میشود. این کاوشگر با استفاده از امواج صوتی از غده پروستات تصویربرداری میکند.
جمعآوری نمونهای از بافت پروستات: اگر نتایج اولیه آزمون نشانگر سرطان پروستات باشد، دکتر ممکن است روشی را برای جمعآوری نمونه از سلولهای پروستات توصیه کند (بیوپسی پروستات). نمونهبرداری از پروستات یا بیوپسی اغلب با استفاده از سوزن نازک که داخل پروستات فرو میرود و بافتبرداری میکند انجام میشود. نمونه بافت در آزمایشگاه برای تعیین حضور سلولهای سرطانی تحلیل میشود.
تعیین اینکه آیا سرطان پروستات تهاجمی است یا خیر:
هنگامی که بیوپسی وجود سرطان را تایید میکند، گام بعدی تعیین میزان تهاجم (درجه) سلولهای سرطانی است. پاتولوژیست در آزمایشگاه یک نمونه از سرطان را برای تعیین مقدار تفاوت سلولهای سرطانی با سلولهای سالم معاینه میکند. درجه بالاتر نشاندهنده سرطان تهاجمیتری است که به احتمال زیاد سریع گسترش مییابد.
رایجترین مقیاس مورد استفاده برای ارزیابیِ درجه سلولهای سرطانی پروستات به نام «نمره گلیسون» معروف است. این امتیازدهی دو عدد را ترکیب میکند و گسترهای از ۲ (سرطان غیرتهاجمی) تا ۱۰ (سرطان بسیار تهاجمی) را دربرمیگیرد.
تعیین فاصلهای که سرطان در بدن گسترش یافته است:
زمانی که مبتلا به سرطان پروستات تشخیص داده میشوید، دکتر تلاش خواهد کرد میزان (مرحله) سرطان را تعیین کند. اگر دکتر مشکوک شود که سرطان شاید به فراتر از پروستات گسترش یافته باشد، آزمایش تصویربرداری مانند موارد زیر را توصیه خواهد کرد:
- اسکن استخوان
- سونوگرافی
- توموگرافی کامپیوتری (CT) اسکن
- تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI)
- اسکن توموگرافی تابش پوزیترون (PET)
ضرورتی ندارد که هر فردی تمام آزمونها را انجام دهد. دکتر بهترین آزمایشها را برای هر فرد تعیین خواهد کرد.
هنگامی که آزمایش کامل شود، دکتر یک مرحله خاص را به سرطان نسبت خواهد داد. این کار به تعیین گزینههای درمان کمک میکند. مراحل سرطان پروستات عبارتند از:
مرحله ۱٫ این مرحله نشانگر سرطان زودهنگامی است که به ناحیه کوچکی از پروستات محدود میشود. هنگامی که سلولهای سرطانی در زیر میکروسکوپ مشاهده میشوند در حالت تهاجمی تلقی نمیگردند.
مرحله ۲٫ سرطان در این مرحله شاید هنوز کوچک باشد اما زمانی تهاجمی تلقی میشود که سلولهای سرطانی در زیر میکروسکوپ مشاهده میشوند. همینطور سرطان مرحله دوم ممکن است آنقدر بزرگ شود که هر دو طرف از غده پروستات را بپوشاند.
مرحله ۳٫ سرطان به فراتر از پروستات برروی کیسههای منی و یا سایر بافتهای مجاور گسترش یافته است.
مرحله ۴٫ سرطان آنقدر رشد کرده که به اندامهای مجاور مانند مثانه حمله میکند و یا به غدد لنفاوی، استخوانها، ریهها و یا اندامهای دیگر گسترش مییابد.
گزینههای درمان سرطان پروستات به عوامل مختلفی مانند سرعت رشد سرطان، مقدار گسترش و سلامت کلی بیمار و همچنین مزایا و عوارض جانبی بالقوه ناشی از درمان بستگی دارد.
شاید درمان فوری لازم نباشد:
برای مردان مبتلا به سرطان پروستات در مراحل اولیه، شاید درمان فوری چندان ضروری نباشد. برخی از مردان ممکن است هرگز به درمان نیاز پیدا نکنند. در عوض، پزشکان گاهی مراقبت فعال را توصیه میکنند.
در مراقبت فعال، آزمایشهای پیگیری منظم خون، معاینات رکتال و احتمالا بیوپسی شاید برای نظارت بر پیشرفت سرطان انجام شوند. اگر تست نشان دهد که سرطان در حال پیشرفت است، بهتر است درمان سرطان پروستات مانند جراحی یا اشعه را انتخاب نکنید.
مراقبت فعال ممکن است گزینه مناسبی برای سرطانی باشد که باعث بروز علائم نشده و انتظار میرود بسیار آهسته رشد کند و به ناحیه کوچکی از پروستات محدود شود. مراقبت فعال همچنین ممکن است برای مردی در نظر گرفته شود که یکی دیگر از بیماریهای جدی و یا پیشرفته سنین بالا را دارد که درمان سرطان را مشکلتر میسازد.
مراقبت فعال دارای این خطر است که شاید سرطان در حین معاینات رشد و گسترش پیدا کند و احتمال درمان را کاهش دهد.
پرتودرمانی
پرتودرمانی از پرتوهای پرقدرت انرژی برای کشتن سلولهای سرطانی بهره میبرد. تابش درمانی برروی سرطان پروستات میتواند به دو روش زیر صورت گیرد:
تابشی که از خارج بدن وارد میشود (پرتوی بیرونی): در طول پرتودرمانی خارجی، در حالی برروی یک میز دراز میکشید که دستگاهی خاص در اطرافتان حرکت میکند و پرتوهای انرژی پرقدرت مانند اشعه ایکس و یا پروتون برروی سرطان پروستات میتاباند. معمولا برای پنج روز در هفته تا چندین هفته تحت پرتودرمانی خارجی قرار خواهید گرفت.
تابشی که در داخل بدن قرار داده میشود (براکیتراپی): براکیتراپی شامل قرار دادن دانههای رادیواکتیو به اندازه برنج در بافت پروستات میشود. دانههای رادیواکتیو دوز پایینی از اشعه را در طی یک دوره زمانی طولانی میتابانند. دکتر با استفاده از سوزنهایی که از طریق تصاویر سونوگرافی هدایت میشوند دانههای رادیواکتیو را در پروستات میکارد. دانههای کاشته شده در نهایت دیگر تابش نمیکنند و نیازی به برداشت از بدن ندارند.
عوارض جانبی پرتودرمانی میتواند دفع دردناک ادرار، تکرر ادرار و دفع فوری ادرار و همچنین نشانههای رکتوم مانند مدفوع شل و یا درد هنگام دفع مدفوع باشد. اختلال نعوظ نیز میتواند رخ دهد.
هورموندرمانی
هورموندرمانی به شیوهای برای جلوگیری از تولید هورمون مردانه تستوسترون در بدن میگویند. سلولهای سرطانی پروستات برای کمک به رشد برروی تستوسترون تکیه میکنند. قطع کردن منبع هورمون ممکن است باعث مرگ و یا رشد آهستهتر در سلولهای سرطانی گردد.
گزینههای هورموندرمانی عبارتند از:
داروهایی که جلوی بدن را برای تولید تستوسترون میگیرند. داروهای معروف به آگونیستهای هورمون آزادکننده جسم زرد (LH-RH) از فرستادن پیغامهای عصبی به بیضهها برای تولید تستوسترون جلوگیری میکنند. مواد دارویی که به طور معمول در این نوع هورمون درمانی استفاده میشود عبارتند از لوپرولاید، گوسرلین، (Zoladex)، تیریپتورلین (Trelstar) و هیسترلین (Vantas). سایر داروهای مورد مصرف شامل کتوکونازول و آبیراتروئن (Zytiga) میشود.
داروهایی که راه رسیدن تستوسترون به سلولهای سرطانی را مسدود میکنند. داروهای معروف به ضد آندروژن از رسیدن تستوسترون به سلولهای سرطانی جلوگیری میکنند. مثالها عبارتند از بیکالوتامید (Casodex)، فلوتامید، و نیلوتامید (Nilandron). داروی انزالوتامید (Xtandi) زمانی میتواند گزینه مناسبی باشد که هورمونهای درمانی دیگر موثر نبودهاند.
جراحی برای برداشتن بیضهها (بیضهبرداری)
از بین بردن بیضهها موجب کاهش سطح هورمون تستوسترون در بدن میشود.
هورموندرمانی در مردان مبتلا به سرطان پروستات پیشرفته برای کم کردن گسترش سرطان و کاهش سرعت رشد تومور انجام میشود. در مردان مبتلا به سرطان پروستات در مراحل اولیه، هورموندرمانی ممکن است برای کوچک کردن تومور قبل از پرتودرمانی انجام شود. این اقدام احتمال موفقیت پرتودرمانی را افزایش خواهد داد.
عوارض جانبی هورموندرمانی ممکن است اختلال در نعوظ، گرگرفتگی، از دست دادن توده استخوانی، کاهش میل جنسی و افزایش وزن باشد.
جراحی برای برداشتن پروستات
عمل جراحی برای سرطان پروستات شامل برداشتن غده پروستات، برخی از بافتهای پیرامونی و چندین غده لنفاوی میشود. روشهای اجرای پروستاتکتومی رادیکال عبارتند از:
استفاده از ربات برای کمک به جراحی: در طول عمل جراحی به کمک ربات، ابزارها به یک دستگاه مکانیکی (ربات) متصل شده و بعد از طریق چند برش کوچک به داخل شکم فرستاده میشوند. جراح پشت کنسول مینشیند و با استفاده از کنترلهای دستی ربات را برای جابهجایی ابزارهای هدایت میکند. پروستاتکتومی رباتیک به جراح امکانی میدهد تا در مقایسه با جراحی سنتی با حداقل تهاجم، حرکات دقیقتری با ابزارهای جراحی انجام دهد.
ایجاد برش در شکم: در طول عمل جراحی رتروپوبیک، غده پروستات از طریق برشی در پایین شکم بیرون آورده میشود. در مقایسه با انواع دیگر جراحی پروستات، جراحی پروستات رتروپوبیک ممکن است خطر کمتری برای آسیب عصبی ایجاد کند که به مشکلات کنترل مثانه و نعوظ منجر میگردد.
ایجاد برش بین مقعد و کیسه بیضه: جراحی پرینه شامل ایجاد برش بین مقعد و کیسه بیضه به منظور دسترسی به پروستات است. رویکرد پرینه به عمل جراحی شاید فرصتی برای بهبودی سریعتر فراهم کند، اما این تکنیک باعث میشود که برداشتن غدد لنفاوی مجاور و اجتناب از آسیبهای عصبی دشوارتر شود.
پروستاتکتومی لاپاروسکوپی: در طول پروستاتکتومی لاپاروسکوپی رادیکال، دکتر جراحی را از طریق برشهای کوچک در شکم با کمک دوربینی کوچک (لاپاراسکوپ) انجام میدهد. این روش نیازمند مهارت بالا از سوی جراح است و دارای میزان خطر بالاتری برای بریدن اتفاقی ساختارهای مجاور خواهد بود. به همین دلیل، این نوع عمل جراحی معمولا برای سرطان پروستات دیگر در ایالات متحده انجام نمیشود.
با دکتر مشورت کنید چه نوع عمل جراحی برای شرایط خاص شما مناسبتر است.
پروستاتکتومی رادیکال با خطر بیاختیاری ادرار و اختلال در نعوظ همراه است. از دکتر بخواهید تا خطرات احتمالی را بر اساس وضعیت بالینی، روش درمانی انتخابی، سن، نوع بدن و سلامت کلی توضیح دهد.
انجماد بافت پروستات
از شیوه انجماد یا سردسازی برای یخ زدن بافت و کشتن سلولهای سرطانی استفاده میشود.
در طول جراحی انجماد برای درمان سرطان پروستات، سوزنهای کوچکی با استفاده از هدایتگر تصاویر سونوگرافی به درون پروستات فرستاده میشوند. سپس گاز بسیار سردی که از سوزن به بیرون جاری میشود بافتهای پیرامون را منجمد میکند. گاز دومی که در سوزن قرار دارد بافت را دوباره گرم میکند. چرخه انجماد و داغ کردن میتواند سلولهای سرطانی و برخی بافتهای سالم اطراف را بکشد.
تلاشهای اولیه برای استفاده از انجماد در درمان سرطان پروستات منجر به عوارض بالا و عوارض جانبی غیرقابلقبولی شد. با این حال، فناوریهای جدیدتر از عوارض کاستند، کنترل سرطان را بهبود دادند و تحمل چنین جراحی را آسانتر کردند. انجماد برای مردانی گزینه مناسب به شمار میرود که اشعهدرمانی برایشان سودمند نبوده است.
شیمیدرمانی
شیمیدرمانی از داروها برای کشتن سلولهایی با سرعت رشد بالا از جمله سلولهای سرطانی بهره میبرد. شیمیدرمانی میتواند از طریق رگ بازو، به شکل قرص و یا هر دو اجرا شود.
شیمیدرمانی برای مردانی گزینه درمانی مناسب تلقی میشود که مبتلا به سرطان پروستات گسترش یافته به نواحی دور بدن هستند. شیمیدرمانی همچنین برای سرطانهایی گزینه مناسب است که به هورموندرمانی هیچ پاسخ مثبتی نمیدهند.
درمان بیولوژیک
درمان بیولوژیک (ایمونوتراپی) از سیستم ایمنی بدن برای مبارزه با سلولهای سرطانی بهره میبرد. نوعی درمان بیولوژیک معروف به نام سیپولوسِل(-T (Provenge برای درمان سرطان پروستات پیشرفته و عودکننده توسعه داده شده است.
این شیوه درمان برخی از سلولهای ایمنی بدن را میگیرد و در آزمایشگاه طوری مهندسی ژنتیکی میکند تا با سرطان پروستات مبارزه کنند و سپس سلولهای آماده را از طریق تزریق وریدی به بدن برمیگرداند. برخی از مردان شاید پاسخ مثبتی به این درمان بدهند و بهبود پیدا کنند، اما چنین شیوهای بسیار پرهزینه و نیازمند درمانهای متعدد است.
هیچ درمان مکمل و جایگزینی برای سرطان پروستات وجود ندارد. با این حال، شیوههای مکمل و جایگزین درمان سرطان پروستات ممکن است به رویارویی با عوارض جانبی سرطان و درمان آن کمک کند.
تقریبا همه مبتلا به سرطان در برههای خاص با نوعی پریشانی روبرو میشوند. اگر پریشان باشید، احساس غم، خشم یا اضطراب خواهید کرد. ممکن است مشکل خواب پیدا کنید و یا به طور مداوم درباره سرطان فکر کنید.
چند روش طبی مکمل به مقابله با پریشانی کمک خواهد کرد، از جمله:
- هنر درمانی
- رقص یا حرکت درمانی
- ورزش
- مدیتیشن
- موسیقی درمانی
- تکنیکهای تمدد اعصاب
- معنویت
در مورد احساسات و نگرانیهایتان با دکتر صحبت کنید. در برخی موارد، درمان پریشانی شاید نیازمند مصرف داروهای خاصی باشد.
هنگامی که خبر تشخیص سرطان پروستات را میشنوید، ممکن است احساسات مختلفی سراغتان بیاید؛ از جمله ناباوری، ترس، خشم، اضطراب و افسردگی. با گذشت زمان، هر مردی راه خودش را برای کنار آمدن با تشخیص سرطان پروستات پیدا میکند.
تا زمانی که مسیر مناسب را برای خودتان پیدا کنید، اقدامهای زیر را انجام دهید:
آنقدر در مورد سرطان پروستات یاد بگیرید که هنگام تصمیمگیری روی شیوههای درمان احساس راحتی داشته باشید. تا جایی که لازم است درباره سرطان و درمان آن بدانید، اطلاعات کسب کنید تا انتظارات از شیوه درمان و زندگی پس از درمان را درک کنید. از دکتر، پرستار یا سایر افراد حرفه ای مراقبتهای بهداشتی بخواهید که برخی منابع قابلاعتماد برای کسب اطلاعات را برای شروع توصیه کنند.
دوستان و خانواده را در نزدیکی خود نگه دارید. دوستان و اعضای خانواده در طول و بعد از درمان میتوانند نقش حمایتگر ایفا کنند. آنها شاید مشتاق باشند به انجام وظایف کوچکی کمک کنند که شما در طول درمان برایشان انرژی کافی ندارید. همینطور داشتن دوست نزدیک یا یکی از اعضای خانواده برای صحبت کردن زمانی میتواند مفید باشد که احساس استرس یا سردرگمی میکنید.
با دیگر نجاتیافتگان سرطان ارتباط برقرار کنید. دوستان و خانواده همیشه نمیتوانند وضعیت ناشی از رویارویی با سرطان را درک کنند. دیگر نجاتیافتگان سرطان میتوانند یک شبکه منحصربهفرد برای حمایت از یکدیگر فراهم کنند. از دکتر و یا دیگر اعضای تیم مراقبت سلامت در مورد گروهها و یا سازمانهای حمایتی در جامعه محل زندگی خود بپرسید با دیگر نجاتیافتگان سرطان در ارتباط قرار بگیرید. سازمانهایی مانند انجمن سرطان آمریکا اتاقهای چت آنلاین برای بحث و تبادل نظر ارائه میدهند.
مراقب خودتان باشید. در طول درمان سرطان، با گرفتن رژیم غذایی پر از میوه و سبزیجات مراقبت خود باشید. سعی کنید در بیشتر روزهای هفته ورزش کنید. هر شب به اندازه کافی بخوابید تا هنگام بیداری احساس سرزندگی کنید.
به زندگی جنسی ادامه دهید. اگر دچار اختلال نعوظ شده باشید، واکنش طبیعیتان شاید پرهیز از هر گونه تماس جنسی باشد. اما لمس کردن، بغل کردن و نوازش کردن راههایی برای ادامه رابطه جنسی با شریک زندگی هستند.
می توانید خطر ابتلا به سرطان پروستات را با اقدامهای زیر کاهش دهید:
رژیم غذایی سالم سرشار از میوهها و سبزیجات را انتخاب نمایید. از غذاهای با چربی بالا اجتناب کنید و در عوض روی انتخاب انواع میوهها، سبزیجات و غلات سبوس دار تمرکز کنید. میوهها و سبزیجات حاوی بسیاری از ویتامینها و مواد مغذی هستند که به حفظ سلامتیتان کمک میکنند.
اینکه آیا میتوانید از طریق رژیم غذایی جلوی بروز سرطان پروستات را بگیرید یا خیر هنوز به طور قطعی به اثبات نرسیده است. اما گرفتن رژیم غذایی سالم با انواع میوهها و سبزیجات میتواند سلامت کلی شما را بهبود بخشد.
غذاهای سالم را به مکملها ترجیح دهید. هیچ مطالعه ای نشان نداده است که مکملها نقش مهمی در کاهش خطر ابتلا به سرطان پروستات بازی کنند. در عوض، غذاهایی انتخاب نمایید که غنی از ویتامین و مواد معدنی باشند تا بتوانید میزان کافی سالم از ویتامینها را در بدن حفظ کنید.
در بیشتر روزهای هفته ورزش کنید. ورزش باعث بهبود سلامت کلی میشود و به حفظ وزن و بهبود خلق و خو کمک میکند. شواهدی وجود دارد که مردان بدون انجام ورزش میزان PSA بالاتری دارند، در حالی که مردان با انجام ورزش شاید کمتر در معرض خطر ابتلا به سرطان پروستات قرار بگیرند.
سعی کنید در بیشتر روزهای هفته ورزش کنید. اگر تازه به ورزش رو آوردهاید، آرام شروع کنید و زمان ورزش را هر روز کمکم افزایش دهید.
وزن خود را در حد مناسب نگه دارید. اگر وزن فعلیتان مناسب است، آن را با ورزش در بیشتر روزهای هفته حفظ کنید. اگر به از دست دادن وزن نیاز دارید، کمی به حجم ورزش اضافه کنید و از تعداد کالری که روزانه میخورید بکاهید. از دکتر برای ایجاد برنامه کاهش وزن کمک بخواهید.
در مورد افزایش خطر ابتلا به سرطان پروستات با دکتر مشورت کنید. مردانی که با خطر بالای ابتلا به سرطان پروستات روبرو هستند شاید بهتر باشد داروها یا درمانهای دیگری برای کاهش خطر ابتلا امتحان کنند. برخی مطالعات نشان میدهد که مصرف مهارکنندههای ۵ آلفا ردوکتاز، از جمله فیناستراید (پروپسیا، پروسکار) و دوتاستراید (آوودارت) ممکن است خطر کلی ابتلا به سرطان پروستات را کاهش دهند. این داروها برای کنترل پروستات غده و ریزش مو در مردان مصرف میشوند.
با این حال، برخی شواهد نشان میدهد مردانی که از این داروها مصرف میکنند شاید با افزایش خطر ابتلا به شکل جدیتری از سرطان پروستات (سرطان پروستات با درجه بالا) روبرو شوند. اگر در مورد خطر ابتلا به سرطان پروستات نگران هستید، با دکتر صحبت کنید.