تعریف
سرطان روده بزرگ یا کولون به بخش پایینی دستگاه گوارش مربوط میشود. سرطان راست روده به نوعی سرطان میگویند که در چند سانتیمتری انتهایی روده بزرگ رخ میدهد. اینها همراه با یکدیگر اغلب بنام سرطان کولورکتال خوانده میشوند.
اکثر موارد سرطان روده بزرگ به شکل توده های سلولی کوچک و غیر سرطانی یا خوشخیم به نام پولیپهای آدنوماتوز آغاز خواهد شد. برخی از این پولیپها به مرور زمان به سرطان روده بزرگ تبدیل میشوند.
پولیپها ممکن است کوچک باشند و تقریباً نشانهای بروز ندهند. به همین دلیل، پزشکان آزمونهای غربالگری منظم را توصیه میکنند تا با شناسایی پولیپها از تبدیل به سرطان روده بزرگ جلوگیری شود.
علایم
علایم و نشانههای سرطان روده بزرگ عبارتند از:
- تغییر در عادات روده، از جمله اسهال یا یبوست و یا تغییر در قوام مدفوع
- خونریزی از مقعد یا وجود خون در مدفوع
- ناراحتی مداوم شکم مانند گرفتگی، گاز و یا درد
- این احساس که روده به طور کامل خالی نشده است
- ضعف یا خستگی
- کاهش وزن بدون علت
بسیاری از افراد مبتلا به سرطان کولون در مراحل اولیه بیماری هیچ علائمی بروز نمیدهند. هنگامی که علائم واقعاً ظاهر میشوند، به احتمال زیاد بسته به اندازه و محل سرطان در روده بزرگ متفاوت هستند.
چه زمانی باید به دکتر مراجعه کنید
اگر متوجه هر گونه علائم سرطان روده بزرگ مانند خون در مدفوع و یا تغییر مداوم در اجابت مزاج شدید، با دکتر وقت ملاقات بگذارید.
در مورد زمانی که باید غربالگری سرطان روده بزرگ را شروع کنید با دکتر مشورت کنید. دستورالعملها بطور معمول سفارش میکنند که غربالگری سرطان روده بزرگ در ۵۰ سالگی آغاز شود. دکتر ممکن است غربالگری مکرر و یا زودهنگام را در صورتی توصیه کند که سایر عوامل خطر مانند سابقه خانوادگی از این بیماری را داشته باشید.
در اغلب موارد، هنوز مشخص نیست چه عاملی باعث سرطان روده بزرگ میشود. پزشکان میدانند که سرطان روده بزرگ زمانی رخ میدهد که سلولهای سالم در روده بزرگ دچار دگرگونی میشوند.
سلولهای سالم بطور منظم رشد میکنند و تقسیم میشوند تا بدن همچنان به عملکرد عادی ادامه دهد. اما هنگامی که سلول آسیب میبیند و سرطانی میشود، سلولها به تقسیم ادامه میدهند؛ حتی زمانی که نیازی به سلولهای جدید نیست. این سلولهای سرطانی میتوانند به بافت عادی مجاور حمله و و نابودش کنند. سلولهای سرطانی همچنین میتوانند به دیگر قسمتهای بدن پخش شوند.
رشد پیشسرطانی در روده بزرگ
سرطان روده بزرگ اغلب به شکل توده ای از سلولهای پیشسرطانی (پولیپ) در پوشش داخلی روده بزرگ آغاز میشود. پولیپها میتوانند ظاهری قارچیشکل پیدا کنند و یا صاف یا فرورفته در دیوار روده بزرگ نفوذ کنند. از بین بردن پولیپ قبل از تبدیل به سرطان میتواند از سرطان کولون جلوگیری کند.
جهشهای ژنی ارثی که خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ را افزایش میدهند
جهشهای ژنی ارثی که خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ را افزایش میدهند از نسلی به نسل دیگر در خانواده منتقل میشوند اما این ژنهای وراثتی تنها با درصد کمی از سرطان روده بزرگ مرتبط هستند. جهشهای ژنی نمیتوانند بروز سرطان را اجتنابناپذیر کنند اما خطر ابتلای فرد به سرطان را به طور قابلتوجهی افزایش میدهند.
شایعترین اشکال سندرم سرطان ارثی روده بزرگ عبارتند از:
پولیپ آدنوماتوز خانوادگی (FAP): این نوعی بیماری نادر است که باعث میشود هزاران پولیپ در دیواره روده بزرگ و رکتوم ظاهر شوند. افرادی که برای FAP تحت درمان قرار نمیگیرند در معرض خطر بالاتری برای ابتلا به سرطان کولون پیش از ۴۰ سالگی قرار دارند.
سرطان کولورکتال غیرپولیپی ارثی (HNPCC): همچنین معروف بنام سندرم لینچ؛ این بیماری میتواند خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ و سرطانهای دیگر را افزایش دهد. افراد مبتلا به HNPCC بطور معمول قبل از سن ۵۰ سالگی دچار سرطان روده بزرگ میشوند.
پولیپ آدنوماتوز خانوادگی: سرطان کولورکتال غیرپولیپی ارثی و سایر سندرمهای نادر سرطان روده بزرگ ارثی از طریق آزمایشهای ژنتیکی شناسایی میشوند. اگر در مورد سابقه خانوادگی خود برای سرطان روده بزرگ نگران هستید، در مورد اینکه آیا سابقه خانوادگی نشانگر خطر ابتلا است یا خیر با دکتر مشورت کنید.
عوامل خطر
عواملی که ممکن است خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ را افزایش دهد عبارتند از:
سن بالاتر: اکثر افرادی که مبتلا به سرطان روده تشخیص داده میشوند مسنتر از ۵۰ سال هستند. سرطان روده بزرگ در افراد جوان نیز رخ دهد، اما احتمالش بسیار کمتر است.
نژاد آفریقایی-آمریکایی: آمریکاییهای آفریقاییتبار نسبت به افراد از نژادهای دیگر در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به سرطان روده بزرگ قرار دارند.
سابقه شخصی برای سرطان کولورکتال یا پولیپ: اگر در حال حاضر به سرطان روده بزرگ و یا پولیپهای آدنوماتوز مبتلا هستید، در معرض خطر بیشتری برای سرطان روده بزرگ در آینده قرار دارید.
ناراحتیهای التهابی روده: بیماریهای التهابی مزمن کولون، مانند کولیت اولسراتیو و بیماری کرون میتوانند خطر ابتلا به سرطان روده را افزایش دهند.
سندرمهای ارثی که خطر سرطان روده بزرگ را افزایش میدهند: سندرمهای ژنتیکی که از نسلی به نسل دیگر در خانواده به ارث میرسند، خطر ابتلا به سرطان روده را افزایش میدهند. این سندرمها عبارتند از پولیپ آدنوماتوز خانوادگی و سرطان روده بزرگ غیرپولیپی ارثی که به آن سندرم لینچ نیز میگویند.
سابقه خانوادگی برای سرطان روده بزرگ و پولیپ روده بزرگ: احتمال ابتلا به سرطان روده بزرگ در صورتی بیشتر میشود که یکی از پدر و مادر، خواهر و برادر و یا فرزندان مبتلا به این بیماری باشند. اگر بیش از یک عضو خانواده مبتلا به سرطان کولون یا سرطان رکتال باشد، خطر ابتلای شما باز هم بیشتر خواهد شد. در برخی موارد، این ارتباط ممکن است ارثی یا ژنتیکی باشد. در عوض، سرطانهای ارثی در داخل خانواده ممکن است ناشی از قرارگیری در معرض مواد سرطانزای زیستمحیطی و یا رژیم غذایی یا شیوه زندگی خاص باشد.
رژیم غذایی با چربی بالا و الیاف کم: سرطان روده بزرگ و سرطان رکتوم ممکن است با رژیم غذایی با الیاف کم و سرشار از چربی و کالری کم مرتبط باشد. تحقیقات در این زمینه نتایج مختلفی دربر داشته است. برخی مطالعات دریافتند که خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ در افرادی افزایش مییابد که رژیمهای سرشار از گوشت قرمز دارند.
سبک زندگی بیتحرک: اگر غیرفعال هستید، بیشتر احتمال دارد به سرطان روده بزرگ مبتلا شوید. انجام فعالیت بدنی منظم شاید خطر ابتلا به سرطان روده را کاهش دهد.
دیابت: افراد مبتلا به دیابت و مقاومت نسبت به انسولین ممکن است خطر بالاتری برای ابتلا به سرطان روده بزرگ داشته باشند.
چاقی مفرط: افرادی که چاق هستند در مقایسه با افرادی با وزن عادی، در معرض خطر بالاتری برای سرطان روده بزرگ و خطر مرگ ناشی از سرطان روده بزرگ قرار دارند.
سیگار کشیدن: افرادی که سیگار میکشند با خطر بیشتری برای ابتلا به سرطان روده بزرگ روبرو میشوند.
الکل: مصرف زیاد الکل میتواند خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ را افزایش دهد.
پرتودرمانی برای سرطان: پرتودرمانی برروی شکم برای درمان سرطان قبلی شاید خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ را افزایش دهد.
اگر دکتر شک کند که شما به سرطان روده بزرگ مبتلا شدهاید، به احتمال زیاد به متخصصانی ارجاع داده خواهید شد که سرطان روده بزرگ را درمان میکنند. ممکن است با متخصصان مختلفی ملاقات کنید؛ از جمله:
- دکتری که بیماریهای گوارشی را درمان میکند
- دکتری که سرطانها را درمان میکند (انکولوژیست)
- دکتری که سرطان روده بزرگ را از طریق عمل جراحی برمیدارد (جراح)
- دکتری که سرطان را با بهرهگیری از اشعه درمان میکند
از آنجا که جلسه ملاقات بسیار کوتاه است و اغلب زمینههای زیادی برای مشاوره پزشکی وجود دارد، پس بهتر است از قبل آمادگی کسب کرده باشید. در اینجا برخی اطلاعات مفید ارائه میشود تا برای قرار ملاقات با دکتر آماده شوید و بدانید چه انتظاراتی باید از دکتر داشته باشید.
کارهایی که میتوانید انجام دهید
از هر گونه محدودیت پیش از ملاقات با دکتر آگاهی داشته باشید. هنگامی که با دکتر قرار ملاقات میگذارید، حتماً پرسوجو کنید که چه کارهایی را باید از قبل انجام دهید، مانند محدود کردن رژیم غذایی.
نشانههای بیماری را یادداشت کنید، از جمله هر گونه مواردی که به نظر میرسد به علتِ ملاقات پزشکی مربوط نباشد.
اطلاعات شخصی کلیدی را یادداشت کنید، از جمله استرس عمده یا هر گونه تغییر اخیر در زندگی.
داروهایتان را فهرست کنید، ویتامینها و مکملهایی که مصرف میکنید.
بردن یکی از اعضای خانواده یا دوست را به همراه خودتان در نظر بگیرید. گاهی اوقات به خاطر آوردن اطلاعات ارائه شده در ملاقات پزشکی دشوار میشود. کسی که همراهتان باشد شاید نکتهای را به یاد بیاورد که شما متوجه نشدهاید یا فراموش کردهاید.
سوالاتی را یادداشت کنید تا از دکتر بپرسید.
زمان ملاقات با دکتر شاید محدود باشد، بنابراین فهرستی از سوالات مفید برای بهرهبرداری بهینه از وقت تهیه کنید. پرسشهای خود را از مهمترین به کماهمیتترین مرتب کنید چون شاید زمان کم بیاورید. در مورد سرطان روده بزرگ، برخی از سوالات اساسی که باید از دکتر بپرسید عبارتند از:
- سرطان روده بزرگ در کجای روده بزرگ من بوجود آمده است؟
- سرطان روده بزرگ من در چه مرحلهای قرار دارد؟
- لطفاً گزارش پاتولوژی را برایم توضیح دهید.
- آیا میتوانم یک نسخه از گزارش پاتولوژی داشته باشم؟
- آیا سرطان روده بزرگ من به سایر نقاط بدن گسترش یافته است؟
- آیا به آزمایشات بیشتری نیاز دارم؟
- گزینههای درمان برای سرطان روده بزرگ من چه هستند؟
- آیا هیچ کدام از درمانهای سرطان روده بزرگ برایم شفابخش خواهند بود؟
- چقدر احتمال دارد سرطان روده بزرگ من با درمان پیشنهادی برطرف شود؟
- هر کدام از این شیوههای درمانی چقدر شانسم را برای بهبودی از سرطان روده بزرگ بیشتر میکنند؟
- عوارض جانبی بالقوه هر یک از درمان ها چیست؟
- هر شیوه درمان چطور بر زندگی روزانهام تاثیر میگذارد؟
- آیا شیوه درمانی خاصی وجود دارد که فکر میکنید از همه بهتر باشد؟
- اگر یکی از اعضای خانواده یا دوستانتان در موقعیت من بود چه پیشنهادی میدادید؟
- برای تصمیمگیری در مورد درمان چقدر وقت دارم؟
- آیا باید دنبال نظر پزشک دیگری باشم؟
- آیا باید به متخصص مراجعه کنم؟ چقدر هزینه خواهد داشت و آیا بیمه پوشش میدهد؟
- آیا بروشور یا مطالب چاپی دیگری وجود دارد که برای مطالعه با خودم ببرم؟ چه وبسایتهایی را پیشنهاد میکنید؟
- آیا خواهر و برادر یا فرزندانم با خطر بیشتری برای ابتلا به سرطان روده بزرگ روبرو میشوند؟
علاوه بر سوالاتی که حاضر کردهاید از دکتر بپرسید، از هیچ سوالی در طول ملاقات دریغ نکنید.
چه انتظاراتی باید از پزشک داشته باشید
دکتر به احتمال زیاد تعدادی از سوالات زیر را خواهد پرسید: آمادگی پاسخگویی به آنها شاید زمان بیشتری ذخیره کند تا مسائل دیگری را در میان بگذارید. دکتر شاید بپرسد:
- اولین بار چه زمانی علائم بیماری بروز کرد؟
- آیا نشانههای بیماری مداوم بودهاند یا گاهبهگاه؟
- علائم چقدر شدید هستند؟
- آیا مواردی وجود دارد که به نظر میرسد علائم بیماری را بهبود میدهند؟ نام ببرید
- آیا مواردی وجود دارد که به نظر میرسد علائم بیماری را وخیمتر میکنند؟ نام ببرید
- آیا سابقه خانوادگی برای سرطان روده بزرگ و یا دیگر سرطانها دارید؟
تشخیص سرطان روده بزرگ
چنانچه علائم و نشانههای شما بیانگر وجود احتمالی سرطان روده بزرگ باشند، دکتر یک یا چند آزمایش و روش پیشنهاد خواهد داد، از جمله:
استفاده از اسکوپ برای معاینه داخل روده بزرگ: کولونوسکوپی از لولهای بلند، انعطافپذیر و باریک متصل به دوربین فیلمبرداری و مانیتور برای مشاهده کل روده برزگ و رکتوم بهره میبرد. اگر هر ناحیهای مشکوک به نظر برسد، دکتر میتواند ابزارهای جراحی را از طریق لوله بفرستد تا برای تجزیه و تحلیل بافت نمونهبرداری کند (بیوپسی).
استفاده از تصاویر چندگانه سیتی برای ایجاد نمایی باز از روده بزرگ: کولونوگرافی با سیتی که کولونوسکوپی مجازی نیز نامیده میشود، ترکیبی از چندین عکس سیتی اسکن برای ایجاد نمایی دقیق از داخل روده بزرگ است. اگر قادر به انجام کولونوسکوپی نباشید، دکتر ممکن است کولونوسکوپی مجازی را توصیه کند.
مرحلهبندی سرطان روده بزرگ
هنگامی که مبتلا به سرطان روده بزرگ تشخیص داده میشوید، دکتر برای تعیین میزان یا مرحله سرطان چندین آزمایش را سفارش خواهد کرد. مرحلهبندی به تعیین شیوه درمان مناسب کمک میکند.
آزمایشهای مرحلهبندی دربرگیرنده روشهای تصویربرداری مانند سیتی اسکن از روی شکم و قفسهسینه میباشد. در بسیاری از موارد، مرحله سرطان تا پس از عمل جراحی سرطان روده بزرگ تعیین نمیشود.
مراحل سرطان روده بزرگ:
- مرحله ۱: سرطان به درون پوشش سطحی (مخاط) کولون یا رکتوم رشد کرده است، اما فراتر از دیوار روده بزرگ و راست روده پخش نشده است.
- مرحله ۲: سرطان به درون دیواره کولون یا رکتوم رشد کرده اما به غدد لنفاوی مجاور گسترش نیافته است.
- مرحله ۳: سرطان به غدد لنفاوی مجاور خود هجوم برده اما دیگر قسمتهای بدن را تحت تاثیر قرار نداده است.
- مرحله ۴: سرطان به نواحی دور مانند سایر اندامها مثل کبد یا ریه گسترش یافته است.
شیوه درمان
نوع درمانی که دکتر توصیه میکند تا حد زیادی به مرحله کنونی سرطان بستگی خواهد داشت. سه گزینه درمانی اصلی عبارتند از: جراحی، شیمیدرمانی و پرتودرمانی.
عمل جراحی برای سرطان روده بزرگ در مرحله اولیه: اگر سرطان کوچک و موضعی در یک پولیپ باشد و در مراحل اولیه قرار داشته باشد، دکتر شاید بتواند آن را به طور کامل از طریق کولونوسکوپی بردارد. پولیپهای بزرگتر از طریق برش مخاطی آندوسکوپی برداشته خواهند شد. اگر آسیبشناس تشخیص دهد که این احتمال برای حذف سرطان به طور کامل وجود دارد، شاید دیگر نیازی به هیچ درمان اضافی نداشته باشید.
پولیپهایی را که نمیتوان از طریق کولونوسکوپی برداشت شاید با استفاده از جراحی لاپاروسکوپی حذف شوند. در این روش، عمل جراحی از طریق چند برش کوچک در دیواره شکم انجام میشود تا ابزارهای متصل به دوربین بتوانند روده بزرگ را برروی صفحه مانیتور نمایش دهند. جراح همچنین ممکن است از غدد لنفاوی در ناحیهای که سرطان قرار دارد نمونهبرداری کند.
عمل جراحی برای سرطان روده بزرگِ تهاجمی: اگر سرطان روده بزرگ به درون روده بزرگ رشد کرده باشد، جراح برای حذف بخشی از روده بزرگ که سرطانی شده، کولکتومی جزئی را همراه با قسمتی از بافت طبیعی در هر طرفی از سرطان توصیه خواهد کرد. غدد لنفاوی مجاور نیز معمولا حذف میشوند و برای حضور سرطان آزمایش میگردند.
جراح اغلب قادر است بخشهای سالم کولون یا رکتوم را دوباره به هم پیوند دهد. اما زمانی که چنین کار ممکن نباشد، مثلاً اگر سرطان در خروجی مقعد قرار داشته باشد، شاید لازم شود کولوستومی دائمی یا موقتی انجام دهید. این جراحی شامل ایجاد شکافی در دیواره شکم روی بخشی از روده باقیمانده برای از بین بردن مواد زائد بدن به درون کیسهای خاص است. گاهی کولوستومی تنها موقتی است و بعد از عمل جراحی به روده بزرگ و یا رکتوم کمی وقت برای التیام میدهد. با این حال در برخی موارد، کولوستومی دائمی میشود.
عمل جراحی برای سرطان پیشرفته: اگر سرطان بسیار پیشرفت کرده باشد و یا سلامت کلی ضعیفی داشته باشید، جراح ممکن است عمل جراحی را برای از بین بردن انسداد روده بزرگ را و یا شرایط دیگر به منظور بهبود علائم بیماری توصیه کند. این عمل جراحی برای درمان سرطان انجام نمیشود بلکه برای از بین بردن علائم و نشانههایی مانند خونریزی و درد انجام می شود.
در موارد خاص که سرطان تنها به کبد گسترش یافته و سلامت کلی نسبتاً مناسب باشد، دکتر شاید برای عمل جراحی را برای حذف ضایعه سرطانی از کبد توصیه کند. شیمیدرمانی ممکن است قبل یا بعد از این نوع جراحی انجام شود. این شیوه درمان شاید آینده بیماری را بهبود بخشد.
شیمیدرمانی: شیمیدرمانی از داروها برای کشتن سلولهای سرطانی بهره میبرد. شیمیدرمانی برای سرطان روده بزرگ معمولا در صورتی بعد از جراحی انجام میشود که سرطان به غدد لنفاوی گسترش یافته باشد. بدین ترتیب، شیمیدرمانی ممکن است به کاهش خطر عود سرطان کمک کند.
شیمیدرمانی همچنین برای از بین بردن علائم سرطان روده بزرگ که به نواحی دیگر بدن گسترش یافته انجام شود. شیمیدرمانی ممکن است قبل از عمل برای کوچکسازی سرطان انجام شود. در افراد مبتلا به سرطان روده، شیمیدرمانی معمولا همراه با پرتودرمانی استفاده میشود.
پرتودرمانی: پرتودرمانی از منابع انرژی قدرتمند مانند اشعه ایکس برای کشتن سلولهای سرطانی که شاید بعد از عمل جراحی باقی مانده باشند بهره میبرد. در این شیوه، اندازه تومور بزرگ قبل از عمل طوری کمتر میشود که آسانتر برداشته شود و یا علائم سرطان روده بزرگ و سرطان رکتوم برطرف گردد.
پرتودرمانی بهندرت در مرحله اولیه سرطان روده بزرگ استفاده میشود اما بخشی از روال عادی درمان سرطان روده به شمار میرود، بهخصوص اگر سرطان به درون دیواره راست روده نفوذ کرده باشد و یا به غدد لنفاوی مجاور پخش شده باشد. پرتو درمانی که معمولا با شیمیدرمانی همراه میشود شاید بعد از عمل جراحی اجرا شود تا خطر عود سرطان را در ناحیهای از راست روده که آغاز شده کاهش دهد.
دارودرمانی هدفمند: داروهایی که نقصهای خاص را هدف قرار میدهند تا سلولهای سرطانی بیرویه رشد نکنند برای افرادی در دسترس هستند که دچار سرطان روده پیشرفته شدهاند؛ از جمله بواسیزوماب (آواستین)، داروی ستوکسیماب (Erbitux)، پانیتوموماب (Vectibix) و رگورافنیب (Stivarga). داروهای هدفمند را میتوان همراه با شیمیدرمانی و یا به تنهایی مصرف کرد. داروهای هدفمند معمولا فقط برای افراد مبتلا به سرطان روده بزرگ و پیشرفته در نظر گرفته میشوند.
برخی از افراد از مواد دارویی هدفمند سود میبرند، در حالی که بقیه اینطور نیستند. محققان در حال کار مطالعه برروی این موضوع هستند که چه کسانی به احتمال زیاد از مواد دارویی هدفمند بهرهمند میشوند. تا آن زمان، پزشکان بهدقت مزیت محدود مواد دارویی هدفمند را در برابر خطر عوارض جانبی و هزینه گران آن هنگام تصمیمگیری در مورد این شیوه درمان سبک و سنگین خواهند کرد.
هیچ درمان مکمل و جایگزینی برای درمان سرطان روده بزرگ تاکنون یافت نشده است.
درمانهای جایگزین ممکن است برای رویارویی با خبر تشخیص سرطان روده بزرگ مفید باشند. تقریبا تمام افراد مبتلا به سرطان با مقداری پریشانی روبرو میشوند. علائم و نشانههای پریشانی پس از تشخیص بیماری ممکن است شامل غم، خشم، اشکال در تمرکز، اختلال در خواب و از دست دادن اشتها باشد. درمانهای جایگزین ممکن است به تغییر مسیر افکار، حداقل به طور موقت، کمک کنند و اندوه را از بین ببرند.
درمانهای جایگزین که شاید به تسکین ناراحتی کمک کنند عبارتند از:
- هنر درمانی
- رقص یا حرکت درمانی
- ورزش
- مدیتیشن
- موسیقی درمانی
- ورزشهای آرامشبخش
دکتر میتواند شما را به افرادی حرفهای معرفی کند تا درمانهای جایگزین را آموزش دهند. چنانچه احساس پریشانی میکنید حتماً به دکتر بگویید.
شنیدن خبر تشخیص سرطان میتواند از لحاظ روانی چالشبرانگیز باشد. با گذشت زمان، هر فرد میآموزد چطور بهتنهایی با وضعیت بالینیاش روبرو شود. تا زمانی که مسیر مناسب را برای خودتان پیدا کنید، اقدامهای زیر را انجام دهید:
از انتظارات خود آگاه باشید. آنقدر در مورد سرطان یاد بگیرید که هنگام تصمیمگیری روی شیوههای درمان احساس راحتی داشته باشید.
از دکتر بپرسید سرطانتان چه نوع و در چه مرحلهای است و همچنین شیوههای درمانی انتخابی و عوارض جانبی هر کدام چیست. هر چه بیشتر بدانید، هنگام تصمیمگیری در مورد مراقبت از خود به اعتماد به نفس بیشتری میرسید. برای کسب اطلاعات، به کتابخانه محلی و یا وبسایتهای قابلاعتماد سری بزنید.
دوستان و خانواده را در نزدیکی خود نگه دارید. قوی نگه داشتن حفظ نزدیک به رویارویی با سرطان روده بزرگ کمک خواهد کرد. دوستان و خانواده میتوانند حمایت عملی که نیاز دارید فراهم آورند، مانند کمک به مراقبت از خانه در صورتیکه در بیمارستان بستری شده باشید. آنها همچنین میتوانند زمانی نقش حمایت عاطفی را بازی کنند که شما به خاطر سرطان سردرگم شدهاید.
کسی را برای صحبت پیدا کنید. شنونده خوبی را پیدا کنید که مایل باشد به حرفهایتان در مورد امیدها و ترسها گوش دهد. این فرد ممکن است دوست یا عضو خانواده باشد. نگرانی و درک درست از سوی مشاور، مددکار اجتماعی پزشکی، روحانی یا گروه حمایتی سرطان نیز میتواند مفید باشد.
از دکتر بخواهید گروههای حمایتی در جامعه محل زندگیتان را معرفی کند. همینطور دفترچه تلفن، کتابخانه و یا سازمان سرطان مانند موسسه ملی سرطان و یا انجمن سرطان آمریکا را بررسی کنید.
افراد با خطر متوسط برای ابتلا به سرطان روده بزرگ میتوانند در غربالگری سن ۵۰ سالگی شرکت کنند. اما افراد در معرض خطر بیشتر، مانند کسانی که سابقه خانوادگی برای سرطان روده بزرگ دارند، باید زودتر تحت غربالگری قرار بگیرند. آمریکاییهای آفریقاییتبار و سرخپوستان آمریکایی شاید بهتر باشد غربالگری سرطان روده بزرگ را در سن ۴۵ سالگی شروع کنند.
چندین گزینه برای غربالگری وجود دارد که هر کدام مزیتها و معایب خاص خودش را دارد. در مورد گزینههای مناسب با دکتر مشورت کنید و باهمدیگر درباره بهترین آزمایشها تصمیم بگیرید.
شیوه پیشگیری
برای کاهش خطر ابتلا در شیوه زندگی خود تغییرات ایجاد کنید.
برای کاهش خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ میتوانید اقداماتی را با ایجاد تغییرات در زندگی روزمره صورت دهید. برای مثال گامهای زیر را بردارید:
انواع میوهها، سبزیجات و غلات سبوسدار بخورید. میوهها، سبزیجات و غلات سبوسدار حاوی ویتامین، مواد معدنی، فیبر و آنتیاکسیدان هستند که ممکن است نقشی در پیشگیری از سرطان ایفا کنند. میوهها و سبزیجات متنوعی را انتخاب کنید به طوری که آرایهای گوناگون از ویتامینها و مواد مغذی دریافت کنید.
نوشیدن الکل در حد اعتدال باشد: اگر میل دارید مشروبات الکلی بنوشید، مقدارش را به بیشتر از یک لیوان در روز برای زنان و دو لیوان برای مردان نرسانید.
سیگار را ترک کنید: در مورد راههای مفید برای ترک سیگار با دکتر صحبت کنید.
در بیشتر روزهای هفته ورزش کنید. سعی کنید اغلب روزها حداقل ۳۰ دقیقه ورزش کنید. اگر تاکنون غیرفعال بودهاید، به آرامی شروع کنید تا به تدریج به ۳۰ دقیقه برسید. همچنین، قبل از شروع هر برنامه ورزشی با دکتر مشورت کنید.
وزن خود را در حد مناسب نگه دارید: اگر وزن مناسبی دارید، برای حفظ آن با ترکیبی از رژیم غذایی سالم و ورزش روزانه تلاش کنید. اگر به از دست دادن وزن نیاز دارید، با دکتر در مورد راههای سالم برای رسیدن به هدفتان مشورت کنید. برای از دست دادن وزن بهآرامی از طریق افزایش مقدار ورزش و کاهش تعداد کالری که میخورید هدفگذاری کنید.
پیشگیری از سرطان روده بزرگ برای افرادی با خطر ابتلای بالا
برخی از شیوههای درمان، از جمله داروها و جراحی برای کاهش خطر ابتلا به پولیپ یا سرطان روده بزرگ پیشسرطانی سودمند بودهاند. با این حال، شواهد کافی وجود ندارد تا این داروها را به افرادی که در معرض خطر متوسط سرطان روده بزرگ قرار دارند توصیه کند. اگر با خطر بالاتری برای ابتلا به سرطان روده بزرگ روبرو هستید، در مورد فواید و خطرات درمانهای پیشگیرانه با دکتر صحبت کنید:
آسپرین: برخی از شواهد کاهش خطر پولیپ و سرطان روده بزرگ را به مصرف منظم آسپرین ربط دادهاند. با این حال، مطالعات برروی دوز پایین آسپیرین و یا مصرف کوتاه مدت آسپرین به چنین یافتهای دست نیافتند. این احتمال وجود دارد که با مصرف مقدار زیادی آسپیرین در طی یک دوره زمانی طولانی بتوانید خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ را کاهش دهید. اما مصرف آسپرین به این شیوه با خطر عوارض جانبی مانند خونریزی از دستگاه گوارش و زخم روبرو خواهد بود.
سلکوکسیب (celebrex): سلکوکسیب و سایر داروهای معروف به مهارکنندههای COX-2 موجب تسکین درد میشوند. برخی شواهد نشان میدهند که مواد دارویی COX-2 میتوانند خطر ابتلا به پولیپهای مستعد سرطانی را در افرادی که در گذشته مبتلا به این پولیپها تشخیص داده شدهاند کاهش دهد. اما داروهای COX-2 دارای خطر مشکلات قلبی از جمله حمله قلبی هستند. دو نوع داروی مهارکننده COX-2 به خاطر همین خطرات بالقوه از بازار جمعآوری شدند.
جراحی برای جلوگیری از سرطان. در موارد نادر، سندرمهای ارثی مانند پولیپ آدنوماتوز خانوادگی، یا بیماری التهابی روده مانند کولیت اولسراتیو، دکتر شاید توصیه کند کل روده بزرگ و مقعد را بردارید تا از وقوع سرطان جلوگیری شود.