تعریف
کلامیدیا نوعی عفونت شایع منتقله از راه جنسی است. شاید خبر نداشته باشید که به کلامیدیا مبتلا شدهاید، زیرا بسیاری از افراد هرگز علائم و نشانه،های آن مانند درد ناحیه تناسلی و ترشحات واژن یا آلت تناسلی مردانه را بروز نمیدهند.
کلامیدیا هم مردان و هم زنان را مبتلا میکند و در تمام گروههای سنی رخ میدهد، هر چند که در میان زنان جوان شایعتر از بقیه است. درمان کلامیدیا زمانی آسان است که بلافاصله از ابتلا به آن باخبر شوید. با این حال، اگر کلامیدیا درمان نشود به مشکلات جدیتر سلامتی منجر خواهد شد.
علایم
عفونتهای کلامیدیایی در مراحل اولیه تقریباً باعث هیچ علائم و نشانههایی نمیشود. هنگامی که علائم و نشانهها رخ میدهند، معمولا ۱ تا ۳ هفته پس از قرار گرفتن در معرض کلامیدیا شروع میشوند. حتی زمانی که علائم و نشانهها رخ میدهند، اغلب خفیف و گذرا هستند وبه راحتی نادیده گرفته میشوند.
علائم و نشانههای احتمالی عفونت کلامیدیا عبارتند از:
- ادرار دردناک
- درد در ناحیه شکم
- ترشحات واژن در زنان
- ترشح از آلت جنسی در مردان
- مقاربت جنسی دردناک در زنان
- خونریزی بین پریودها و پس از رابطه جنسی در زنان
- درد بیضه در مردان
چه زمانی باید به دکتر مراجعه کنید
در صورتی به دکتر مراجعه کنید که ترشح از مهبل (واژن) و یا آلت تناسلی دارید و یا اگر هنگام ادرار احساس درد میکنید. همچنین زمانی به دکتر مراجعه کنید که شریک جنسیتان میگوید کلامیدیا دارد. حتی اگر هیچ نشانهای از بیماری ندارید باید آنتیبیوتیک مصرف کنید.
کلامیدیا به خاطر نوعی باکتری ایجاد میشود و معمولا بیشتر از طریق رابطه جنسی واژینال، دهان و مقعد گسترش مییابد. همچنین ممکن است مادری در هنگام زایمان کلامیدیا را به کودکش سرایت دهد و باعث پنومونی یا عفونت جدی چشم در نوزاد گردد.
عواملی که خطر ابتلا به کلامیدیا را افزایش میدهد عبارتند از:
- سن زیر ۲۴ سال
- شرکای جنسی متعدد از سال گذشته تاکنون
- عدم استفاده از کاندوم به طور مداوم
- سابقه ابتلا به عفونتهای منتقله از راه جنسی
کلامیدیا را میتوان به موارد زیر نسبت داد:
سایر بیماریهای مقاربتی: افرادی که کلامیدیا دارند، در معرض خطر بالاتری برای ابتلا به سایر بیماریهای مقاربتی از جمله سوزاک و اچآیوی یا ویروس عامل بیماری ایدز قرار دارند.
بیماری التهابی لگن (PID): این نوعی عفونت رحم و لوله فالوپ است که باعث درد لگن و تب میشود. عفونتهای شدید شاید برای تزریق آنتیبیوتیک بصورت داخل وریدی نیازمند بستری در بیمارستان باشند. بیماری التهابی لگن میتواند به لولههای فالوپ، تخمدان و رحم، از جمله گردن رحم صدمه بزند.
عفونت در نزدیکی بیضهها (اپیدیدیمیت): عفونت کلامیدیا میتواند لولههای خمیده در کنار هر بیضه (اپیدیدیم) را تحریک کند. این عفونت ممکن است موجب تب، درد اسکروتوم و تورم شود.
عفونت غده پروستات: ارگانیسم کلامیدیا میتواند به غده پروستات مرد گسترش یابد. پروستاتیت ممکن است به درد در طول و یا بعد از رابطه جنسی، تب و لرز، دفع دردناک ادرار و کمردرد منجر شود.
عفونت در نوزادان: عفونت کلامیدیا میتواند در هنگام زایمان از کانال واژن به نوزاد منتقل شود و باعث پنومونی یا عفونت جدی چشم گردد.
ناباروری: عفونتهای کلامیدیایی، حتی مواردی که هیچ علامت یا نشانهای ایجاد نمیکنند، موجب زخم و انسداد در لولههای فالوپ میشوند و همین باعث ناباروری زنان میگردد.
آرتریت واکنشی: افرادی که کلامیدیا دارند در معرض خطر بالاتری برای ابتلا به آرتریت واکنشی همچنین معروف به سندرم رایتر قرار میگیرند. این وضعیت بالینی معمولا بر مفاصل، چشم و مجرای پیشاب (لوله ای که ادرار را از مثانه به بیرون بدن هدایت میکند) تاثیر میگذارد.
اگر فکر میکنید عفونت مقاربتی مانند کلامیدیا دارید، با دکتر خانوادگی و یا متخصص زنان وقت ملاقات بگذارید.
کارهایی که میتوانید انجام دهید
قبل از ملاقات پزشک، برای پاسخ به سوالات زیر آماده باشید:
علائم بیماری چه زمانی آغاز شد؟
آیا کار خاصی علائم را بهتر یا بدتر میکند؟
چه داروها و یا مکملهایی به طور منظم استفاده میکنید؟
همچنین شاید بهتر باشد فهرستی از سوالات تهیه کنید تا از دکتر بپرسید. سوالهای نمونه عبارتند از:
آیا باید برای سایر بیماریهای مقاربتی آزمایش شوم؟
آیا شریک زندگی من باید آزمایش شود و یا تحت درمان عفونت کلامیدیا قرار بگیرد؟
آیا باید در طول درمان باید از فعالیت جنسی پرهیز کنم؟ چه مدت باید صبر کنم؟
چگونه میتوانم از عفونت کلامیدیا در آینده پیشگیری کنم؟
چه انتظاراتی باید از پزشک داشته باشید
دکتر به احتمال زیاد تعدادی از سوالات زیر را خواهد پرسید:
آیا شریک جنسی جدید و یا شرکای متعدد دارید؟
آیا به طور مداوم از کاندوم استفاده میکنید؟
آیا درد لگن دارید؟
آیا هنگام ادرار درد دارید؟
آیا زخمها و یا ترشح غیرمعمول دارید؟
به خاطر احتمال دیگر مشکلات سلامتی در صورت ابتلا به کلامیدیا از دکتر بپرسید هر چند وقت یکبار باید آزمایشات غربالگری کلامیدیا را انجام دهید. با این حال، مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری هنوز هم غربالگری کلامیدیا را برای افراد زیر توصیه میکند:
زنان فعال از لحاظ جنسی ۲۵ ساله یا جوانتر: نرخ عفونت کلامیدیا در این گروه از بقیه بالاتر است، بنابراین تست غربالگری سالانه توصیه میشود. حتی اگر پارسال آزمایش شدهاید، وقتی شریک جنسی جدید پیدا میکنید دوباره آزمایش انجام دهید.
زنان حامله: در طول نخستتین آزمایش دوران بارداری باید از لحاظ کلامیدیا معاینه شوید. اگر خطر بالایی برای عفونت دارید، چه به خاطر تغییر شریک جنسی و یا عفونت احتمالی از شریک جنسی همیشگی، بعداً در دوران بارداری حتماً آزمایش دهید.
زنان و مردان در معرض خطر: غربالگری مکرر کلامیدیا را در شرایطی در نظر بگیرید که شرکای جنسی متعدد دارید، در هنگام رابطه جنسی همیشه از کاندوم استفاده نمیکنید و یا مردی هستید که با مردان دیگر رابطه جنسی برقرار میکند. سایر شاخصهای خطر بالا عبارتند از ابتلا به یکی از عفونتهای مقاربتی و قرار گرفتن در معرض بیماریهای مقاربتی از طریق فرد آلوده.
تشخیص بیماری
غربالگری و تشخیص بیماری کلامیدیا نسبتا ساده است. آزمایشات عبارتند از:
سواب پنبهای: در مورد زنان، دکتر با استفاده از سواب پنبهای از ترشحات دهانه رحم نمونهای برای کشت و یا آزمایش آنتیژن و در نهایت تشخیص کلامیدیا برداشت میکند. این کار را میتوان در طول آزمایش پاپ اسمیر عادی انجام داد. برخی از زنان ترجیح میدهند خودشان با سواب پنبهای از واژن نمونهبرداری کنند که نشان داده شده به همان اندازه نمونهبرداری توسط پزشک میتواند برای تشخیص مفید باشد.
در مورد مردان، دکتر یک سواب پنبهای باریک به انتهای آلت تناسلی میفرستد تا از مجرای ادرار نمونهبرداری کند. در برخی موارد، دکتر ممکن است از مقعد نمونهبرداری سواب کند.
آزمایش ادرار: نمونه حاصل از ادرار در آزمایشگاه برای حضور این عفونت تجزیه و تحلیل میشود.
اگر برای عفونت اولیه کلامیدیا درمان شدهاید، باید در حدود سه ماه بعد آزمایش را دوباره تکرار کنید.
کلامیدیا با آنتیبیوتیک درمان میشود. شاید دوز یکبار مصرف از آنتیبیوتیک دریافت کنید و یا لازم باشد دارو را بطور روزانه یا چند بار در روز به مدت پنج تا ۱۰ روز مصرف کنید.
در اغلب موارد، عفونت ظرف یک تا دو هفته برطرف میشود. در این برهه، باید از روابط جنسی پرهیز کنید. شریک یا شرکای جنسیتان نیز حتی در صورتی که هیچ علامت یا نشانهای از بیماری نداشته باشند به درمان نیازمند خواهند بود. در غیر این صورت، عفونت میتواند بین شرکای جنسی منتقل شود.
ابتلا به کلامیدیا و یا قرار گرفتن تحت درمان برای آن در گذشته هیچ نوع مصونیتی در مقابل عفونت مجدد در آینده فراهم نمیکند.
مطمئنترین راه برای پیشگیری از عفونت کلامیدیا پرهیز از فعالیتهای جنسی است. به جز این میتوانید:
از کاندوم استفاده کنید. در طول هر تماس جنسی، از کاندوم مردانه یا کاندوم پلی اورتان زنانه استفاده کنید. کاندوم اگر در هر رابطه جنسی به درستی مورد استفاده قرار بگیرد، خطر ابتلا به عفونت را کاهش میدهد اما بطور کامل حذف نمیکند.
تعداد شریکهای جنسی خود را محدود کنید. داشتن شرکای جنسی متعدد شما را در معرض خطر بالاتری برای ابتلا به بیماری کلامیدیا و سایر بیماریهای مقاربتی قرار میدهد.
بطور مرتب غربالگری پزشکی شوید. اگر از نظر جنسی فعال هستید، به خصوص اگر شرکای جنسی متعدد دارید، به دکتر بگویید. هر چند وقت یکبار باید برای کلامیدیا و سایر عفونتهای مقاربتی غربالگری شوید.
از دوش اجتناب کنید. زنان باید از استفاده دوش پرهیز کنند، چون تعداد باکتریهای خوب موجود در واژن را کاهش دهد و در نهایت خطر ابتلا به عفونت را بیشتر کند.